awangarda

Awangarda – co to właściwie jest?

Awangarda to termin, który swoje korzenie ma w języku francuskim. Avant-garde oznacza bowiem nic innego, jak „straż przednią” i odnosi się do artystów stosujących nowatorskie i rewolucyjne jak na swoje czasy środki wyrazu – zaczynając od literatury, a kończąc na malarstwie czy rzeźbie.

Awangardowi muzycy chętnie eksperymentują z kolei z dźwiękiem oraz formą – przeciwstawiając się tradycyjnym zasadom oraz wytyczając nowe kierunki myślenia o tej dziedzinie sztuki – nierzadko budząc przy tym gorące dyskusje wśród swoich fanów i krytyków muzycznych.

Awangardowi muzycy szukają nowych środków wyrazu, nietypowych instrumentów czy ekscentrycznych dźwięków – wykorzystując na przykład ciszę czy nagrania gwaru dużego miasta. Ich celem jest wzbudzenie u odbiorców zaskoczenia oraz poszerzenie ich granic rozumienia muzyki.

Przykładami twórców muzycznej awangardy są m.in. John Cage, który eksperymentował z przypadkowością dźwięków i ciszą (której emanacją jest kontrowersyjny utwór „4′33″”, grany wyłącznie z samych pauz) czy Karlheinz Stockhausen – legendarny pionier muzyki elektronicznej oraz eksperymentalnej.

Muzyka awangardowa a alternatywna – najważniejsze różnice

Muzyka awangardowa i alternatywna to pojęcia, które przez część osób bywają używane zamiennie. Niesłusznie! W rzeczywistości kryją się pod nimi zupełnie różne gatunki muzyczne. Awangarda stawia na eksperyment i łamanie tradycyjnie pojmowanej muzyki, poszukując nowych form wyrazu, nietypowych dźwięków i struktur rytmicznych.

Muzyka alternatywna to z kolei swojego rodzaju odskocznia od dominujących nurtów muzyki popularnej, puszczanej w największych stacjach radiowych. Choć jej przedstawiciele zazwyczaj posiadają swój unikalny styl muzyczny, nierzadko chętnie sięgają także po rozwiązania znane z gatunków komercyjnych – czego przykładem mogą być chociażby The Cure, Artur Rojek czy Daria Zawiałow.

Awangarda korzysta z eksperymentalnych środków wyrazu, trafiając przez to do zdecydowanie węższej grupy słuchaczy. Alternatywa operuje zaś klasycznymi instrumentami i jest kierowana do szerszej publiczności poszukującej muzyki odmiennej od mainstreamu.

Na koniec warto powiedzieć co nieco o chronologii. Muzyka awangardowa wywodzi się z ruchów artystycznych początku XX wieku, będąc reakcją na klasyczne formy muzyki poważnej i modernistycznej, natomiast nurt alternatywny rozwinął się w latach 70. i 80. XX wieku jako niezależny gatunek wobec przemysłu muzycznego.

Dlaczego warto sięgać po muzykę awangardową? Kilka nieoczywistych powodów

Muzyka awangardowa to, jak sama nazwa wskazuje, gatunek stosunkowo niszowy. Niesłusznie! Obcowanie z tym rodzajem muzyki może poszerzać nasze horyzonty artystyczne i uczyć otwartości na to, co trudne, nieoczywiste i oryginalne. Dlaczego warto sięgać po płyty artystów związanych z tym gatunkiem muzycznym?

Muzyka awangardowa jak mało który gatunek rozwija zdolność koncentracji. Nietypowe struktury i zmienna rytmika wymagają uważnego słuchania, ćwicząc nasze skupienie i uważność. W dobie coraz szybszego tempa życia to cenna umiejętność – zarówno w życiu zawodowym, jak też tym prywatnym.

Słuchając muzyki awangardowej, uczysz się dostrzegać subtelne niuanse i nietypowe połączenia dźwięków, na które w muzyce tworzonej komercyjnie nie ma zazwyczaj miejsca. Pozwala to przełamywać schematy myślowe i prowokuje do wyjścia poza utarte wzorce estetyczne. Nieoczywiste dźwięki mają zdolność wywoływania w słuchaczach najprzeróżniejszej skali odczuć – od niepokoju czy zaskoczenia po głęboką fascynację.

Doświadczenie muzyki jako eksperymentu to kolejny powód, dla którego warto sięgać po awangardę. Każdy utwór może być jednorazowym eksperymentem, w którym możemy docenić nie tylko efekt pracy artysty, ale też jego proces twórczy. Muzyka awangardowa z powodzeniem łączy różne formy sztuki – w tym performance, sztuki wizualne czy nowe technologie.

Popularne płyty awangardowe – bestsellerowe składanki ostatnich miesięcy

„Aeris”, Erkki-Sven Tüür

Nagrany w estońskiej Sali Koncertowej w Tallinnie dziewiąty album z serii ECM New Series, prezentujący ekspresyjną muzykę Erkki-Svena Tüüra. Olari Elts dyryguje Estońską Orkiestrą Narodową w wykonaniu Phantasma, De Profundis oraz dziesiątej symfonii Tüüra ÆRIS. Symfonia w czterech częściach płynnie przechodzi między segmentami, ukazując wyjątkową interakcję solistów z orkiestrą, których motywy stopniowo zaczynają żyć swoim własnym życiem.

„Birthing”, Swans

Potrójny winyl amerykańskich przedstawicieli rocka alternatywnego – Swans – określanych przez niektórych mianem „najgłośniejszego zespołu świata”. Album kończy trylogię wydawnictw z lat 2019–2025 i kontynuuje eksplorację obszarów post-rockowych. Większość utworów powstała podczas wielomiesięcznej trasy po Europie i USA – choć zdarzają się również takie, które czerpią z wcześniejszego dorobku artystów.

„Rathlin From a Distance The Liquid Hour”, Yann Tiersen

„Rathlin From a Distance The Liquid Hour” Yanna Tiersena to album unikalny – podzielono go bowiem na dwie niezależne od siebie części. Pierwsza zawiera 8 utworów fortepianowych, podczas gdy druga stanowi eksperymentalną syntezę elektronicznych i psychodelicznych dźwięków. Całość otwiera nas na szereg bardzo różnych emocji – od głębokiej zadumy, po energetyczne beaty. Jak powiedział kompozytor, dzieło to jest efektem jego podróży przez Irlandię, Wyspy Owcze, Szkocję i Walię, gdzie grał koncerty w najbardziej nieoczywistych miejscach, kwestionując obecny porządek społeczny i chłonąc ludzi, dźwięki oraz doświadczenia.

Muzyka awangardowa 20. wieku i nie tylko na stronie księgarni internetowej Świata Książki

Muzyka awangardowa jest gatunkiem, z którym powinien zapoznać się każdy meloman – zwłaszcza jeśli czujesz się już nieco zmęczony wszechobecną komercjalizacją. Na naszej stronie internetowej natrafisz na starannie wyselekcjonowane płyty CD i winyle z tego gatunku – w tym artystów należących do klasyki XX wieku. Każda z tego rodzaju płyt pozwala zanurzyć się w świecie muzyki prowokującej i rozwijającej Twoją świadomość artystyczną.

Twojej uwadze polecamy również muzykę awangardową w formie winyli, będącą strzałem w dziesiątkę w przypadku wszystkich, którzy cenią sobie pełnię brzmienia analogowego. Płyty winylowe pozwalają w pełni docenić niuanse i subtelne detale eksperymentalnych kompozycji. Ich fizyczna obecność sprawi zaś, że obcowanie z muzyką staje się wyjątkowym doświadczeniem.

Sprawdź asortyment Świata Książki i poznaj naszą ofertę dla melomanów. Dla Twojej wygody podzieliliśmy ją na najpopularniejsze gatunki muzyczne – w tym bluesa, elektronikę, poezję śpiewaną, muzykę filmową i teatralną oraz muzykę klasyczną. Zobacz, które albumy święcą właśnie triumfy na naszych listach sprzedaży, i zdecyduj, po które z nich sięgniesz w pierwszej kolejności.