kabaret

Polskie kabarety – skecze, piosenki i rozrywka

Choć dziś kabaret kojarzony jest głównie ze skeczami i ostrą satyrą społeczną, w dawnych czasach stanowił przede wszystkim rozrywkę – często dość frywolną. Samo słowo „kabaret” pochodzi od arabskiego khabarat oznaczającego tawernę, miejsce sprzedaży alkoholu i licznych rozrywek, w tym również cielesnych. Do Europy określenie to trafiło dzięki językowi francuskiemu, gdzie cabaret określało miejsce, w którym można dobrze zjeść i wypić, często słuchając muzyki i oglądając występy taneczne.

Dawniej kabaret był formą rozrywki wieczornej, skierowanej głównie do mężczyzn, którzy spędzali czas, bawiąc się przy skąpo ubranych tancerkach, ze śpiewem i kieliszkiem w dłoni. W Polsce kabaret bardzo szybko ewoluował w zupełnie inną stronę, stając się głównie areną satyry społecznej, politycznej oraz obyczajowej.

Między drwiną a prawdą – historia kabaretów w Polsce

Początki polskiego kabaretu sięgają przełomu XIX i XX wieku. Zaczęło się w Krakowie, gdzie tamtejsza bohema założyła „Zielony Balonik” – kabaret literacki tworzący szopki satyryczne o tematyce głównie politycznej. Artyści często komentowali bieżące wydarzenia z finezją, ironią i humorem. Mniej więcej w tym samym czasie zaczęły powstawać kabarety w innych polskich miastach. Choć Polska nie istniała wtedy na mapie Europy, humor w narodzie nie zaginął.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości kabaret stał się czymś więcej niż formą rozrywki. Był bezpieczną przestrzenią dla krytyki w czasach, gdy nie zawsze wolno ją było głośno wygłaszać. Miało to ogromne znaczenie zwłaszcza w okresie PRL-u. Śmiech stanowił swego rodzaju formę oporu – trafiając do serc i głów pokoleń Polaków, jednocząc ich w trudnych czasach.

Stare kabarety – nieoceniony wkład w kulturę

Wiele polskich kabaretów miało ogromny wpływ na rozwój rodzimej kultury. Choć niektóre nazwy kabaretów nie są tak powszechnie znane, przybliżymy Wam część z nich.

Kabaret Pikador – powstał w 1918 roku w Warszawie i był jednym z pierwszych kabaretów w odrodzonej Polsce. Związani z nim byli twórcy grupy Skamander, m.in. Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Jan Lechoń czy Jarosław Iwaszkiewicz. Artyści spotykali się w lokalu Pod Pikadorem, gdzie łączyli swoją poezję z humorem.

Kabaret Starszych Panów – to kultowy cykl programów telewizyjnych, stworzony przez niepowtarzalny duet Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego. Nadawany był w latach 1958-1966. Stanowił wyjątkową formę kabaretu literacko-muzycznego, łącząc bardzo często absurd, melancholię i doskonały humor. Przyborę i Wasowskiego śmiało można uznać za pionierów polskiej telewizji rozrywkowej. Na scenie obok nich występowali m.in. Kalina Jędrusik, Irena Kwiatkowska, Wiesław Gołas czy Wiesław Michnikowski.

Piwnica pod Baranami – założona w 1956 roku przez Piotra Skrzyneckiego i grupę studentów. Miejsce to szybko stało się centrum krakowskiej bohemy. Lokal ten mieścił się w samym sercu Krakowa, w którym przy świecach i muzyce jazzowej narodził się kabaret łączący w sobie poezję, satyrę, teatr absurdu i piosenkę literacką. Z „Piwnicy” wywodzili się wybitni artyści, tacy jak: Ewa Demarczyk, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Zygmunt Konieczny czy Marek Grechuta.

Kabaret Pod Egidą – powstał w 1967 roku w Warszawie z inicjatywy Jana Pietrzaka. Szybko zyskał opinię jednego z najbardziej zaangażowanych politycznie kabaretów na polskiej scenie. Nazwa nawiązywała do hasła „pod egidą władzy”, z której artyści śmiali się w swoich występach. Teksty do kabaretu pisali między innymi Agnieszka Osiecka i Daniel Passent. Wśród artystów jednego z najlepszych i najśmieszniejszych polskich kabaretów można było zobaczyć Jerzego Dobrowolskiego, Krzysztofa Daukszewicza oraz Jonasza Koftę.

Kabaret Potem – jeden z kultowych kabaretów lat 90. Założony w Zielonej Górze przez studentów Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Zyskał opinię kultowego ze względu na swoje surrealistyczne poczucie humoru i absurdalną wyobraźnię. Występy w telewizji grupy Potem gromadziły przed ekranami fanów z całej Polski. Kabaret słynął z abstrakcyjnych dialogów i parodii, bez nachalnego angażowania się w politykę. Grupa zakończyła działalność w 1999 roku, lecz jej skecze bawią do łez również współczesnych miłośników kabaretowej rozrywki.

Śmiech z przesłaniem – rola kabaretu w kulturze

Kabarety w Polsce nigdy nie były tylko i wyłącznie formą rozrywki. Od początku pełniły ważną funkcję społeczną i kulturową. Komentowały rzeczywistość, rozbrajały napięcia społeczne, dawały ludziom zarówno przestrzeń do uśmiechu, jak i nadzieję na lepsze jutro. Przez lata stanowiły formę oporu przeciwko cenzurze i presji politycznej. Starsze kabarety uczyły także języka – bogatego, pełnego słownych gier i nawiązań do literatury.

Działalność polskich kabaretów na przestrzeni lat stała się częścią zbiorowej pamięci Polaków. Wpływ takich postaci jak Jeremi Przybora, Jonasz Kofta czy Wojciech Młynarski trudno przecenić. Ich archiwalne występy stanowią żywą lekcję historii i społecznej świadomości.

Najśmieszniejsze kabarety polskie – śmiech do łez

Współczesna scena kabaretowa w Polsce to przede wszystkim rozrywka w najczystszej postaci – lekka, niewymagająca, pełna energii i dowcipu sytuacyjnego. Choć refleksja i satyra wciąż pojawiają się na scenie, współczesne polskie kabarety skupiają się na absurdach życia codziennego i analizie relacji międzyludzkich. Humor ma tutaj postać uniwersalną, opartą na parodii otaczającej nas rzeczywistości.

W XXI wieku na czoło sceny kabaretowej wysunęły się takie grupy jak Kabaret Moralnego Niepokoju, znany z błyskotliwych postaci scenicznych i komicznych dialogów, a także Ani Mru Mru, słynące z niesamowitej gry mimiką oraz humoru. Wśród współczesnych grup warto również wspomnieć o kabarecie Smile, który zdobył serca fanów z całego kraju dzięki oryginalnym pomysłom, charakterystycznym rolom, ale przede wszystkim doskonałemu kontaktowi z publicznością.

Kabarety regularnie występują w programach telewizyjnych i na wielu festiwalach w całym kraju. Ich skecze biją rekordy popularności. Pamiętajmy, że to właśnie te grupy tworzą teraz nową erę kabaretów, bliższych stand-upowi, lecz często opartych na tradycyjnych formułach.

Kabaret – połączenie klasyki i nowoczesności

Kabaret w Polsce to zjawisko wyjątkowe – łączy w sobie inteligentny żart, satyrę i niepowtarzalną atmosferę sceniczną. Od literacko-muzycznego Kabaretu Starszych Panów, przez Piwnicę pod Baranami i krakowską bohemę, aż po współczesne najśmieszniejsze polskie kabarety, takie jak Smile, Ani Mru Mru czy Kabaret Moralnego Niepokoju – poczucie humoru od zawsze towarzyszyło Polakom w złych i dobrych chwilach.

W ofercie internetowego sklepu Świata Książki znajdziesz wszystko, czego dusza zapragnie. Ogromny wybór płyt CD, DVD oraz winyli zaspokoi gust nawet najbardziej wymagających widzów i słuchaczy. Niezależnie od tego, czy szukasz klasyki, czy czegoś nowoczesnego – u nas to znajdziesz! Zanurz się w świat kabaretu i wybierz coś dla siebie już dziś.